Kanalın taban genişliği minimum 275 metre, derinliği ise 20,75 metre olarak öngörülüyor. ([kanalistanbul.gov.tr][1])
Bazı erken planlarda uzunluk aralığı 40–50 km olarak verilmiş olsa da, resmi dokümanlarda 45 km ifadesi net olarak geçiyor. ([Memleket][2])
Yani… Evet — Kanal İstanbul öyle kısa bir kanal değil; yaklaşık 45 km boyunca Karadeniz’i Marmara Denizi’ne bağlayan devasa bir su yolu düşünün.
Bu 45 km Ne Demek? Bilimsel ve Pratik Anlamları
🔹 Denizcilik & Ulaşım Açısından
“Kanal = küçücük hendek” değil. 45 km, gemi trafiği için ciddi bir düzenleme alanı demek. Proje dokümanlarına göre, bu su yolu hem yük hem yolcu taşımacılığı için tasarlanıyor. ([Constructionreview][3])
20,75 metre derinlik ve 275 metre genişlik sayesinde, taban ve üst genişlik, büyük yük gemilerinin geçişine uygun — bu da su altının yalnızca yüzey değil, hacim olarak da ciddi biçimde kazılmış olması anlamına geliyor.
🔹 Coğrafya ve Kent Yapısı Açısından
45 km’lik güzergâh, İstanbul’un Avrupa yakasının batısından kuzeyine kadar uzanan; göller, barajlar, su havzaları, tarım ve mera alanlarının içinden geçen, karmaşık arazi ve ekosistemlerle çevrili bir hat demek. ([kanalistanbul.gov.tr][4])
Bu uzunluk ve güzergâh, sadece bir kanal açmak değil — aynı zamanda toprağın taşınması, su yönetimi, ekoloji dengesi, yerleşim ve ulaşım planlarının yeniden kurgulanması demek. Bilimsel olarak; jeoteknik, hidrolojik ve çevresel etki analizleri gerekiyor.
🔹 Ekoloji, Su Kaynakları ve Çevresel Sorunlar Açısından
45 kilometrelik bu kanal; su kaynakları, baraj havzaları, göller ve sulak alanlarla iç içe. Kanal güzergâhının su havzaları ve doğa alanlarından geçmesi, su dengesi, yer altı suyunun beslenmesi, ekosistemler ve biyolojik çeşitlilik üzerinde ciddi etkiler doğurabilir. ([Kanal İstanbul Çalıştayı][5])
Bilimsel çevre çalışmaları, uzunluğu ve planlanan güzergâhı temel alarak — su havzalarına, göllere, orman ve mera alanlarına zarar gelebileceğini, potansiyel habitat kaybı ve su kirliliğini işaret ediyor. Projenin 45 km olması, etkilerin yaygınlığını artırıyor — tek bir noktadan değil, geniş bir kuşak boyunca.
Neden 45 km? — Planlamanın Mantığı
Projenin amacı, doğal su koridoru olan İstanbul Boğazı’nı gemi yükünden korumak, gemi trafiğini İstanbul’un nüfus yoğunluğu ve yerleşim dokusundan uzaklaştırmak. ([kanalistanbul.gov.tr][6])
Bu hedef için, Karadeniz’den başlayıp Marmara’ya bağlanan, fakat İstanbul’un içinden ya da dar bir koridordan gitmeyen — daha geniş, modern ve güvenli bir rota gerekiyordu. Bu da doğal olarak uzun bir kanal anlamına geliyor. 45 km, bu dengeyi kurmaya yeterli görülmüş.
Ayrıca, kanalın genişliği ve derinliği; gemilerin boyutuna, geçiş güvenliğine, su yönetimine göre hesaplanmış. 45 km uzunluk, bu teknik gerekliliklerin bir yansıması.
Bilimsel Lensle Sorunlar & Fırsatlar
Fırsat: İstanbul Boğazı’ndaki yoğun tanker ve kargo trafiği — doğal ve dar bir su yolundan geçtiği için kaza riski barındırıyor. 45 km’lik alternatif kanal, bu riski azaltabilir; gemi geçişlerini planlı, kontrollü ve güvenli su yoluna yönlendirebilir.
Risk: Bu uzunluk ve güzergâh, su havzası, göl ve doğal alanlardan geçiyor; su dengesi, yer altı suyu, canlı yaşamı, flora-fauna dengesi ciddi tehdit altında olabilir. Ekolojik araştırmalar, olası habitat kaybı, su kalitesi bozulması ve biyoçeşitlilik zararlarını öne çıkarıyor.
Teknik & Ekonomik Yük: 45 km ve büyük çaplı su yolu kazısı; mühendislik, jeoteknik, su yönetimi, altyapı, köprüler, konut & sanayi planlaması demek. Bu da hem yüksek maliyet hem de uzun vadeli planlama gerektiriyor.
Şu An: Nerede Duruyor?
Planlara göre 45 km’lik kanalın güzergâhı belirlenmiş, teknik tanımları yapılmış durumda. ([kanalistanbul.gov.tr][4]) Ancak proje hâlâ tartışmalı — hem çevresel etkiler hem de toplumsal kaygılar gündemde. ([Kanal İstanbul Çalıştayı][5])
Bu kadar uzun bir kanal inşası, sadece altyapı değil — İstanbul’un toprağı, suyu, doğası, insanı, yaşam tarzı üzerinde derin izler bırakır. Ve bu yüzden, bilimsel merakla bakarken, aynı zamanda bu izleri birlikte düşünmek önemli.
—
Siz Ne Düşünüyorsunuz?
45 km’lik bir kanal: Ulaşım ve güvenlik açısından mantıklı mı, yoksa ekoloji ve su dengesi açısından riskli mi?
Eğer bu kanal yapılırsa — sizce İstanbul’un yaşam tarzı, doğası nasıl değişir?
Teknik olarak planlanan genişlik ve derinlik göz önüne alındığında, bu proje gerçekten sürdürülebilir olabilir mi?
Düşüncelerinizi, kaygılarınızı veya umutlarınızı paylaşın; tartışalım.
[1]: “Cross Sections and Dimensions of Canal Istanbul Project | Kanal İstanbul”
[2]: “Kanal İstanbul projesi nedir? Kaç km uzunluğunda, kaç metre …”
[3]: “Construction of Istanbul Canal Project: One of the World’s Busiest …”
[4]: “Kanal İstanbul Güzergâhı | Kanal İstanbul”
[5]: “25 SORUDA KANAL İSTANBU”
[6]: “Projenin Amacı | Kanal İstanbul”