Merhaba arkadaşlar, bugün birlikte derin bir fikir yolculuğuna çıkıyoruz: Tasdik ve İkrar kavramlarının anlamına, kökenlerine ve günümüzdeki yansımalarına tutkuyla bakacağız. Basit gibi görünse de aslında hem bireysel hayatımızda hem toplumsal alanda önemli bir dönüşüm anahtarı olabilirler.
—
Kavramların Kökeni ve Tanımı
“Tasdik” kelime olarak “doğrulama”, “onaylama” anlamına gelirken, “ikrar” ise “kabul etmek”, “itiraf etmek”, “deyişle gönüllü biçimde yükümlülüğü üstlenmek” gibi anlamlarla karşımıza çıkar. Hukukta, örneğin bir kişinin kendi aleyhine bir gerçeği kabul etmesi “ikrar” olarak tanımlanır. ([terim.ahmetcadirci.com][1]) Dinî alanda ise “tasdik” kalben inanmayı; “ikrar” ise dil ile o inancı söylemeyi ifade eder. ([İslam ve İhsan][2])
Bu ayrım bize şunu gösteriyor: bir şeyin doğru olduğuna inanmak (tasdik), ve bunu dışa vurmak, sözle ya da eylemle göstermek (ikrar) arasındaki fark. Biz çoğu zaman dışarıya bakıyoruz ama bu iki katman aktif şekilde işler.
—
Günümüzdeki Yansımalar: Bireysel ve Toplumsal Katmanlar
Bireysel İçsel Süreç
Kendi içimize dönelim: Hayatımızda bir fikri ya da değer yargısını gerçekten benimseyip benimsedim mi? İşte bu tasdik kısmı. Peki bunu başkalarına söylüyor muyum, davranışlarımla ortaya koyuyor muyum? İşte bu da ikrar kısmı.
Örneğin bir kişi adaleti önemser (tasdik eder) ama haksızlık karşısında ses çıkarmazsa “ikrarı” eksiktir. Ya da tam tersi: sözle adaleti savunur ama içten tam inanmazsa ‘tasdik’ zayıftır. Bu bile düşünülecek bir çelişki yaratır.
Toplumsal ve Kurumsal Düzey
Kurumsal düzeyde “tasdik” bir ilkenin politikada, iş dünyasında veya eğitimde benimsenmesi; “ikrar” ise o ilkenin kamuoyuna ilan edilmesi, uygulamaya geçirilmesi anlamına gelebilir. Kuruluşlar, “biz bu değerlere inanıyoruz” derler ama gerçekten uygulamaya koyduklarında toplumsal güven yaratırlar.
Hukuk alanında da bir sözleşmenin doğruluğunu “tasdik etme” işiyle resmiyet kazanması, “ikrar etme” ise tarafların yükümlülüğü kabul etmesiyle mümkün olur. ([demek.org][3])
—
Geleceğe Yönelik Potansiyel Etkiler ve Beklentiler
Değerlerin Sürdürülebilirliği
Gelecekte “tasdik ve ikrar” kavramlarının anlamı belki daha da önemli olacak. Dijitalleşme, sanal kimlikler, toplumsal ilişkilerde örtülü anlaşmalar… Her ortamda bir inanç (tasdik) ve ifade/uygulama (ikrar) birleşimi kritik hâle gelecek. Kurumlar, bireyler ve topluluklar için “gerçekten inanıyoruz mu?” ve “bunu açıkça söylüyor ve uyguluyor muyuz?” soruları öne çıkacak.
Bu bağlamda şunları düşünebiliriz:
Bir şirket “çevreye duyarlı” olduğunu tasdik ediyor mu, bunu açıkça ikrar ediyor mu ve pratikte bunu uyguluyor mu?
Bir birey etik değerleri tasdik ediyor mu, ama sosyal medya çağında bunu nasıl ifade ediyor ve davranışlarıyla nasıl ortaya koyuyor?
Eleştirel Bakış: Görünmeyen Tuzaklar
Tasdik ve ikrar arasında uyumsuzluk olursa, güven ciddi şekilde sarsılır. Bir kişi ya da kurum “tasdik ediyorum” diye ilan eder, ama ikrar kısmı ya zayıf kalır ya da samimi değildir. Bu durumda çelişki doğar: “Dilin söylediğiyle kalbin inancı ya da eylemin gücü tutmuyor mu?”
Buna ek olarak, ikrarın sadece sözlü olması ya da ritual düzeyde kalması da sorun yaratır — uygulama yoksa anlam boşalır. Yani “bir şeyin doğruluğuna inandım ama riske girip söylemem ya da uygulamam beni zorlar” gibi durumlar sıkça karşılaşılan fenomenlerdir.
—
Neden Bu Konu Önemlidir?
Hem birey hem toplum olarak “neye inanıyoruz” ve “bunu nasıl yaşıyoruz” sorularını sormazsak, sadece görüntüyle ilerleyen bir dünya bizi bekliyor olabilir. Tasdik ve ikrar bu süreçlerin merkezindedir.
Sorumluluk alma, değerlerin canlı kalması için kritik.
İçsel inanç ile dışsal taahhüt arasında köprü kurmak: bu köprü sağlam olmadığı zaman hem bireysel huzur hem toplumsal güven zedelenir.
Gelecek nesillere aktarabileceğimiz kültürel, etik, sosyal değerlerin sürdürülebilirliği açısından bu kavramlar anahtar.
—
Tartışmaya Açık Sorular
Sizce bir kişi içten tasdik ediyor ama bunun karşılığında bir ikrar ya da uygulama göstermiyorsa bu “yarım inanış” sayılır mı?
Kurumlarda ikrar ilanı yapılırken gerçek bir tasdik ve uygulama ne kadar gözetiliyor? Görünüşle mi ilerliyoruz?
Gelecekte tasdik ve ikrar kavramlarının dijital kimlikler, sosyal medya ve globalleşme bağlamında nasıl dönüşeceğini düşünüyorsunuz?
İçsel inanç ile dışsal ifade arasında bir kopukluk varsa, bunun birey ve toplum üzerindeki psikolojik ve sosyolojik etkileri neler olabilir?
—
Sonuç olarak: tasdik ve ikrar, hem bireysel dünyamızda hem toplumsal yaşamda “inanmak” ile “ifade etmek ve taahhüt etmek” arasındaki köprüdür. Bu köprüyü ne kadar sağlam kurarsak, değerlerimiz o kadar yaşar ve anlam kazanır.
[1]: “İkrar Ne Demek – Hukuk Terimler Sözlüğü”
[2]: “İmanda Tasdik ve İkrar Nedir? – İslam ve İhsan”
[3]: “Tasdik Ve İkrar Ne Demektir? – Ne Demek”